นวัตกรรมทางการศึกษา

นวัตกรรมทางการศึกษา

ขั้นตอนการสร้างความรู้จากแหล่งเทคโนโลยีสารสนเทศ

1. กำหนดประเด็น/หัวเรื่อง

เรื่อง : นวัตกรรมทางการศึกษา

                2. เขียนวัตถุประสงค์

v เพื่อศึกษาความหมายของนวัตกรรมทางการศึกษา

v เพื่อศึกษาประเภทและตัวอย่างของนวัตกรรมทางการศึกษา

                3. กำหนดขอบเขตการศึกษาค้นคว้า

v ศึกษาประเด็นต่างๆดังนี้

-          ความหมายของนวัตกรรมทางการศึกษา

                 -          ประเภทและตัวอย่างของนวัตกรรมทางการศึกษา

                4. กำหนดแหล่งและเกณฑ์การคัดเลือกข้อมูล

v หนังสือ (จากหลายเล่ม มีความถี่ของข้อมูลในทางเดียวกันบ่อยครั้ง มีความน่าเชื่อถือ เป็นเหตุเป็นผล มีการรับรองจากสถาบันของรัฐ มีความชัดเจนของเนื้อหา เนื้อหาครอบคลุม ผู้เขียนมีความรู้ความชำนาญในเรื่องดังกล่าวฯลฯ)

                5. เครื่องมือที่ใช้ในการรวบรวมข้อมูล

v คอมพิวเตอร์ สมุดบันทึก

               

6. วางแผนการเก็บข้อมูล

ลำดับที่	กิจกรรม	วันที่ 1	วันที่ 2	วันที่ 3	วันที่ 4	วันที่ 5	วันที่ 6	วันที่ 7
1	รวบรวมข้อมูล	/	/
2	ประเมิน-คัดเลือกข้อมูล	/	/
3	จัดหมวดหมู่		/	/
4	วิเคราะห์สรุป			/	/
5	สังเคราะห์ผลการศึกษา			/	/
6	ข้อเสนอแนะ					/	/
7	ปัญหา-อุปสรรค					/	/
8	เขียนรายงาน						/	/

                7. วิเคราะห์ข้อมูล

v ความหมายของนวัตกรรมทางการศึกษา

o   นวัตกรรมทางการศึกษา หมายถึง วิธีการปฏิบัติใหม่ๆ ในทางการศึกษา ซึ่งแปลกไปจากเดิมอาจได้มาจากการค้นพบวิธีใหม่ๆ หรือปรับปรุงของเก่าให้เหมาสม โดยได้มีการทดลอง พัฒนา จนเป็นที่น่าเชื่อถือได้ว่า มีผลดีในทางปฏิบัติ และสามารถทำให้ระบบการศึกษาดำเนินไปสู่เป้าหมายได้อย่างมีประสิทธิภาพ (สมบูรณ์ สงวนญาติ: 2534)

o   นวัตกรรมการศึกษา หมายถึง นวัตกรรมที่ช่วยให้การศึกษาและการเรียนการสอนมีประสิทธิภาพดียิ่งขึ้น ผู้เรียนสามารถเกิดการเรียนรู้ได้อย่างรวดเร็วมีประสิทธิผลสูงกว่าเดิม เกิดแรงจูงใจในการเรียนด้วยนวัตกรรมเหล่านั้น และประหยัดเวลาในการเรียนได้อีกด้วย ในปัจจุบันมีการใช้นวัตกรรมการศึกษามากมายหลายอย่างซึ่งมีทั้งนวัตกรรมที่ใช้กันแพร่หลายแล้วและประเภทที่กำลังเผยแพร่ เช่น การสอนใช้คอมพิวเตอร์ช่วย การใช้แผ่นวีดิทัศน์เชิงโต้ตอบ สื่อหลายมิติ และอินเทอร์เน็ต เหล่านี้เป็นต้น (กิดานันท์ มลิทอง : 2540)

o   นวัตกรรมการศึกษา หมายถึง การนำเอาความคิดหรือวิธีปฏิบัติทางการศึกษาใหม่ๆมาใช้กับการศึกษา (วรวิทย์ นิเทศศิลป์: 2551)

o   นวัตกรรมการศึกษา หมายถึง แนวความคิดหรือวิธีการหรือเครื่องมือ ซึ่งเป็นสิ่งแปลกใหม่ยังไม่เคยนำมาใช้ในวงการการศึกษามาก่อน แต่ได้ถูกนำมาทดลองใช้เพื่อดูผลว่าได้ผลดีเพียงใด ถ้าได้ผลดีก็จะได้รับการยอมรับและเผยแพร่ให้รู้จักและนำมาใช้กันอย่างกว้างขวางต่อไป  (คณาจารย์ภาควิชาเทคโนโลยีและนวัตกรรมทางการศึกษา: 2539)

o   นวัตกรรมทางการศึกษา หมายถึง สิ่งใหม่ๆ ที่สร้างขึ้นมาเพื่อช่วยแก้ปัญหาเกี่ยวกับการจัดการเรียนการสอนหรือพัฒนาให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้อย่างมีประสิทธิภาพ ได้แก่แนวคิด รูปแบบ วิธีการ กระบวนการ สื่อต่างๆ ที่เกี่ยวกับการศึกษา (สุคนธ์ สินธพานนท์: 2553)

o   นวัตกรรมการศึกษา เป็นการนำเอาสิ่งใหม่ๆ ซึ่งอาจจะอยู่ในรูปของความคิดหรือการกระทำรวมทั้งสิ่งประดิษฐ์ก็ตามเข้ามาใช้ในระบบการศึกษา เพื่อมุ่งหวังที่จะเปลี่ยนแปลงสิ่งที่มีอยู่เดิมให้ระบบการจัดการศึกษามีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น (บุญเกื้อ ควรหาเวช: 2543)

o   นวัตกรรมการศึกษา คือ ความคิดและการลงมือทำ การสร้างสิ่งประดิษฐ์ใหม่เพื่อแก้ปัญหาทางการศึกษา เป็นวิธีการใหม่ที่เกิดขึ้นจากปัญหาที่ประสบ (นคร ละลอกน้ำ: สัมภาษณ์)

v ประเภทของนวัตกรรมทางการศึกษา

o   พิชิต   ฤทธิ์จรูญ. (2550)  ได้กล่าวถึงนวัตกรรมทางด้านการเรียนการสอนว่านวัตกรรมที่ผลิตออกมาทางด้านการเรียนการสอนมีจำนวนมากแต่สามารถจำแนกประเภทได้ดังนี้

    1 .  นวัตกรรมประเภทผลิตภัณฑ์หรือสิ่งประดิษฐ์

     นวัตกรรมประเภทนี้มีลักษณะเป็นสื่อที่ช่วยในการจัดการเรียนการสอนให้ผู้เรียนมีความเข้าใจกระจ่างชัดเจนในเรื่องที่เรียน  หรือทำให้ผู้เรียนได้พัฒนาการเรียนรู้ในทักษะด้านต่างๆได้เร็วยิ่งขึ้น  นวัตกรรมประเภทนี้ได้แก่ 

  •              ชุดการเรียน/ ชุดการสอน/ชุดการเรียนการสอน

   •              แบบฝึกทักษะ/ชุดการฝึก/ชุดฝึกทักษะการเรียนรู้

     •              บทเรียนสำเร็จรูปแบบสื่อผสม/บทเรียนโปรแกรม

•              เกม

      •              การ์ตูน

      •              นิทาน

•              เอกสารประกอบการเรียนรู้/เอกสารประกอบการเรียนการสอน/เอกสารประกอบการสอน

๚ล๚

    2. นวัตกรรมประเภทรูปแบบ/เทคนิค/วิธีการสอน

       นวัตกรรมประเภทนี้เป็นการใช้วิธีสอนหรือเทคนิคการสอนในรูปแบบต่างๆนักการศึกษาได้คิดค้นเพื่อพัฒนาการด้านการเรียนรู้ให้แก่ผู้เรียนทั้งในด้านความรู้   ทักษะ  กระบวนการ  และเจตคติ  ซึ่งมีวิธีการสอนและเทคนิคการสอนจำนวนมาก  ได้แก่
•              วิธีการสอนคิด

                                              •              วิธีสอนโดยการจัดการเรียนรู้แบบร่วมมือ

    •              CIPPA  MODEL

                  •              วัฏจักรการเรียนรู้ 4 MAT

                 •              วิธีสอนตามแนวพุทธวิธี

              •              วิธีสอนแบบบูรณาการ

     •              วิธีสอนโครงงาน

                   •              วิธีสอนโดยการตั้งคำถาม

•              Constructivism

๚ล๚

          นอกจากนี้ยังมีนวัตกรรมประเภทเสริมสร้างคุณลักษณะของผู้เรียน   ด้านจิตพิสัยสำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ  กระทรวงศึกษาธิการ สรุปว่าการพัฒนาจิตพิสัยในการเรียนการสอนที่จำเป็น  ได้แก่    ความมีวินัย   ความซื่อสัตย์   ความรับผิดชอบ   ความมีน้ำใจ   การบริโภคด้วยปัญญาในวิถีไทย

o   วรวิทย์ นิเทศศิลป์. (2551) ได้กล่าวว่านวัตกรรมทางการศึกษาที่ควรรู้ ได้แก่

     -          การสอนแบบใช้ชุดการสอน

     -          การสอนแบบศูนย์การเรียน
-          การสอนแบบไม่แบ่งชั้น

                          -          การสอนแบบจัดโรงเรียนในโรงเรียน

-          โทรทัศน์เพื่อการศึกษา

o   คณาจารย์ภาควิชาเทคโนโลยีและนวัตกรรมทางการศึกษา. (2539) ได้ยกตัวอย่างนวัตกรรมการศึกษาในประเทศไทยไว้ดังนี้

          -                   บทเรียนสำเร็จรูป

-                   ชุดการสอน

   -                   ศูนย์การเรียน

          -                   การสอนเป็นคณะ

                -                   การสอนแบบจุลภาค

                          -                   คอมพิวเตอร์เพื่อการศึกษา

          -                   การใช้สื่อประสม

                      -                   การศึกษาเป็นรายบุคคล

o   สมบูรณ์ สงวนญาติ. (2534) ได้ยกตัวอย่างนวัตกรรมทางการเรียนการสอนที่ใช้ในวงการศึกษา พอสังเขป ดังนี้

                -                   การสอนแบบโปรแกรม

                       -                   การสอนแบบศูนย์การเรียน

                                 -                   การสอนแบบโรงเรียนไม่แบ่งชั้น

      -                   การสอนเป็นคณะ

           -                   การสอนแบบจุลภาค

                     -                   การสอนแบบกลุ่มสัมพันธ์

                                            -                   โครงการส่งเสริมสมรรถภาพการสอน

o   กิดานันท์ มลิทอง. (2540)  ได้กล่าวถึงนวัตกรรมในลักษณะ วัสดุ อุปกรณ์ และเทคนิควิธีการที่กำลังเป็นที่นิยมใช้อย่างแพร่หลายในวงการศึกษา ดังนี้

 -         สื่อประสม

    -          สื่อหลายมิติ

                         -         แผ่นวีดีทัศน์เชิงโต้ตอบ
-          ซีดี-รอม

                     -          ความเป็นจริงเสมือน

       -          อินเทอร์เน็ต

                        8. สังเคราะห์ข้อมูล

v ความหมายของนวัตกรรมทางการศึกษา

นวัตกรรมทางการศึกษา หมายถึง การนำเอาสิ่งใหม่ๆซึ่งอาจจะเป็น ความคิด เทคนิค วิธีการหรือสิ่งประดิษฐ์ใหม่ๆ หรือนำสิ่งเก่ามาปรับปรุงใหม่ให้เหมาะสม เพื่อใช้แก้ปัญหาและพัฒนาการศึกษาให้มีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น

v ประเภทของนวัตกรรมทางการศึกษา

นวัตกรรมทางการศึกษาสามารถจำแนกประเภทได้ดังนี้

    1 .  นวัตกรรมประเภทผลิตภัณฑ์หรือสิ่งประดิษฐ์

     นวัตกรรมประเภทนี้มีลักษณะเป็นสิ่งประดิษฐ์ที่ใช้เป็นสื่อในการจัดการเรียนการสอนเพื่อให้ผู้เรียนสามารถเกิดความรู้ ความเข้าใจอย่างชัดเจนได้ง่ายยิ่งขึ้น    นวัตกรรมประเภทนี้ได้แก่ 

·       ชุดการเรียน/ ชุดการสอน/ชุดการเรียนการสอน

·       แบบฝึกทักษะ/ชุดการฝึก/ชุดฝึกทักษะการเรียนรู้

·       บทเรียนสำเร็จรูปแบบสื่อผสม/บทเรียนโปรแกรม

·       เกม

   ·       การ์ตูน

  ·       นิทาน

·       เอกสารประกอบการเรียนรู้/เอกสารประกอบการเรียนการสอน/เอกสารประกอบการสอน

   ·       สื่อประสม

    ·       สื่อหลายมิติ

๚ล๚

    2. นวัตกรรมประเภทแนวคิด/รูปแบบ/เทคนิค/วิธีการสอน

       นวัตกรรมประเภทนี้เป็นการใช้วิธีสอนหรือเทคนิคการสอนในรูปแบบต่างๆเพื่อพัฒนาการด้านการเรียนรู้ให้แก่ผู้เรียนทั้งในด้านความรู้   ทักษะ  กระบวนการ  เจตคติ  คุณธรรมจริยธรรมเป็นต้น ซึ่งมีวิธีการสอนและเทคนิคการสอนจำนวนมาก  ได้แก่

·       วิธีการสอนคิด

                            ·       วิธีสอนโดยการจัดการเรียนรู้แบบร่วมมือ

  ·       CIPPA  MODEL

           ·       วัฏจักรการเรียนรู้ 4 MAT

          ·       วิธีสอนตามแนวพุทธวิธี

        ·       วิธีสอนแบบบูรณาการ

   ·       วิธีสอนโครงงาน

           ·       วิธีสอนโดยการตั้งคำถาม

·       Constructivism

             ·       การสอนแบบศูนย์การเรียน

                     ·       การสอนแบบโรงเรียนไม่แบ่งชั้น

     ·       การสอนเป็นคณะ

        ·       การสอนแบบจุลภาค

               ·       การสอนแบบกลุ่มสัมพันธ์

                            ·       โครงการส่งเสริมสมรรถภาพการสอน

๚ล๚

               

9. ข้อเสนอแนะเพิ่มเติมจากเรื่องที่ศึกษา

                                - ในการเลือกใช้นวัตกรรมทางการศึกษาในการเรียนการสอนควรพิจารณาความเหมาะสมกับ วัย ระดับการศึกษา ความพร้อมของผู้เรียน เนื้อหา ระยะเวลา เป็นต้น

                10. ปัญหา อุปสรรคของการทำงานชิ้นนี้

                                - ระยะเวลาในการศึกษาไม่เพียงพอ

                11. รวบรวม/เขียนรายงานสรุปเพื่อเผยแพร่

                                -  ทำเป็นรูปเล่มรายงานและ PowerPoint เพื่อช่วยในการนำเสนอ